معنی بلغور و نیم‌دانه غله‌ها

دانک

برنجی درشت‌تر از خرده برنج

نیم‌دانه

بلغور. [ب ُ] (اِ) هرچیز درهم شکسته و درهم کوفته، عموماً. (برهان) (آنندراج). || گندم نیم پخته که آن را در آسیا انداخته شکسته باشند، خصوصاً. (برهان) (آنندراج). گندم یا جو که بپزند سپس خشک و نیم کوب کرده در آش و دم پخت و جز آن کنند. (یادداشت مرحوم دهخدا). اَفشه. بُربور. بُرغل. بُرغول. پُرغور. پُرغول. جَریش. فَروشَک. کبیده. کبیده ٔ گندم. جشیش. جشیشه. یارمه:
به صد بلغور میافتد به دستم
ز قزغان فلک یک کفجه اوماج.
بسحاق.
- امثال:
فراخور بلغور سماع باید کرد، نظیر ارزان خری انبان خری. هیچ گرانی بی حکمت نیست و هیچ ارزانی بی علت. (از امثال و حکم دهخدا).
بلغور کشیدن موش از انبان کسی، کنایه از ضعف جسمانی یا معنوی و ازکارافتادگی و بی مصرفی است. (فرهنگ لغات عامیانه).
موش از دهنش بلغور میدزدد، سخت ضعیف و ناتوان است. (امثال و حکم دهخدا).
|| آشی که از گندم مذکور پزند. (برهان) (آنندراج). طعامی که به هندی کاچی و به تازی عصیده خوانند. (شرفنامه ٔ منیری). جَشیشه. دَشیش. دَشیشه. || کنایه از سخنان بزرگ و حرفهای قلمبه. (فرهنگ فارسی معین). و رجوع به بلغور کردن شود.

بلغور. [ب َ] (اِخ) دهی ازدهستان چولائی خانه، بخش حومه ٔ شهرستان مشهد. سکنه ٔ آن 823 تن. آب آن از چشمه و محصول آن غلات و بنشن است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).

بلغور کردن. [ب ُ ک َ دَ] (مص مرکب) ساختن بلغور. تهیه کردن بلغور. پله کردن. پله کوب کردن. جَرش. کبیده کردن. نیم کوب کردن. خرد کردن نه به حدّ آرد دانه های پخته ٔ گندم و جو و مانند آن را. پختن و پوست گرفتن و دونیم کردن گندم و جو و مانند آن. گندم پخته را پس از خشک شدن با آسدست خرد کردن نه به نرمی آرد بلکه به درشتی لپه ٔ ماش و کوچکتر و بزرگتر. (یادداشت مرحوم دهخدا). و رجوع به بلغور شود. || کنایه از سخنان بزرگ و قلمبه را پشت سر هم ردیف کردن. (فرهنگ فارسی معین). حرف زدن به زبانی که برای شنوندگان نامفهوم باشد و از آن سر درنیاورند، مانند ترکی بلغور کردن. (فرهنگ لغات عامیانه). بغلط ادا کردن در زبان قومی. با زبان قومی خشن و نادان سخن گفتن. شکسته و نامفهوم سخن گفتن. زبانی را شکسته و غلط و نارسا تکلم کردن. (یادداشت مرحوم دهخدا).

گندم نیم پخته که آن را در آسیاب انداخته و شکسته باشند

(مصدر) تهیه کردن بلغورساختن بلغور، سخنان بزرگ و قلمبه را پشت سر هم ردیف کردن.

جص

طبخ پلو همراه با نیم دانه ی گندم که بلغورش نامند، کته از...

جویده جویده سخن گفتن – نارسا و درهم حرف زدن

گندمی که آن را در دستاس بریزند و بگردانند که خرد شود اما آرد نشود، گندم نیم‌کوفته، دانۀ نیم‌کوبیده،
آشی که با این گندم نیم‌کوفته تهیه می‌شود، افشه، فروشک، فروشه،

گندم نیم کوفته، آشی که از گندم مذکور پزند، سخنان درهم برهم، هر چیز درهم شکسته. [خوانش: (بَ یا بُ) (اِ.)]

Grits, Groats, Meal

سالاد بلغور و نخود
سالاد بلغور و نخود، از ترکیب بلغور با سبزیجات تازه و نخود تهیه می‌شود. این سالاد تا یک هفته در یخچال به خوبی دوام می‌آورد. می‌توانید آن را آخر هفته درست کنید و در طول هفته به عنوان ناهاری سالم و مقوی مصرف کنید. از مزایای بلغور علاوه بر خوشمزه بودن می‌توان به میزان بالای فیبر و پروتئین، غنی بودن از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف اشاره کرد. علاوه بر این بلغور کم چربی و کم کالری هم هست.
بنابراین سالاد بلغور و نخود بدون شک غذایی بسیار سالم است و مناسب رژیم‌های غذایی کم چرب است. این سالاد را می‌توانید در ماه مبارک رمضان هم تهیه کنید و گاهی اوقات که خسته هستید و انرژی غذا درست کردن ندارید همراه با یکی دو عدد خرمای تازه نوش جان بفرمایید.
طرز تهیه: ابتدا، بلغور را آماده کنید. چون گندم در فرایند تهیه بلغور تا حدی پخته می‌شود، تنها کافی است بلغور را همراه با نصف قاشق چایخوری نمک در کاسه‌ای حاوی ۱ و ۱/۴ پیمانه آب جوش بریزید، روی ظرف را با سلفون بپوشانید و ۳۰ دقیقه صبر کنید یا تا زمانی که آب جذب بلغورها شود.
در این مدت سبزیجات را آماده کنید. خیار و فلفل دلمه‌ای و پیاز را به صورت نگینی خرد کنید. جعفری و شوید را هم به خوبی خرد کنید.
اگر طعم پیاز خام را دوست ندارید، پیاز خرد شده را به مدت ۱۰ دقیقه در آب سرد بریزید و سپس آن را آبکش کنید.
وقتی بلغور آب را به خود جذب کرد با چنگال آن را تا جای ممکن زیر و رو کنید. سپس آن را با سبزیجات خرد شده و نخود پخته (یا کنسرو نخود آبکش شده) مخلوط کنید. ۱ قاشق چایخوری نمک، فلفل سیاه و زیره را هم اضافه کنید و هم بزنید. سالاد را بچشید و اگر لازم بود کمی دیگر ادویه به آن اضافه کنید.
در آخر آب لیموی تازه را روی سالاد بریزید. سالاد بلغور و نخود تازه و خوشمزه آماده است. نوش جان!

2445